Peter Kanne: Peilingen horen bij de democratie
De Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Leiden en I&O Research organiseren op 12 januari een debat in den Haag om met media en peilers tot concretere afspraken te komen. Het onderwerp is: goede verslaggeving van peilingen in de media. Peilers, wetenschappers, politici en parlementaire pers zullen hierover van mening wisselen. Is dat belangrijk?
"Peilingen zijn de smeerolie van de democratie. Het democratische nut ervan is misschien zo vanzelfsprekend dat men het niet meer altijd ziet. Het is als schoon water uit de kraan, we zijn vergeten dat het niet altijd zo was en dat het ook lang niet overal in de wereld zo is."
Peter Kanne, opiniepeiler bij I&O Research, geeft hierover al enkele van zijn gezichtspunten weer om de discussie te bevorderen. "Peilingen zijn onlosmakelijk verbonden aan democratie. De opvattingen en wensen van kiezers veranderen, er ontstaan nieuwe markten voor nieuwe politieke bewegingen en peilingen maken die zichtbaar. Ze laten zien welke partijen de juiste snaar raken en waarom," stelt hij vast.
"In ons zeer laagdrempelige politieke stelsel, waar een partij met zo’n 65.000 stemmen al in de Tweede Kamer komt, kunnen kiezers met behulp van de peilingen zien of een stem op Denk, Voor Nederland of de Piratenpartij een zinvolle of een weggegooide stem is. Het is mede aan dit zeer open én transparante systeem te danken dat partijen als de PVV, de Partij voor de Dieren en 50 Plus de politieke arena hebben kunnen betreden."
Maar hij wijst er ook op dat verslaggeving over dit soort gebeurtenissen vaak wordt vergiftigd door zogenaamd kleine onbelangrijke bijzinnetjes in een artikel.
Bijvoorbeeld met zoiets als: "Als we de peilingen mogen geloven dan... en dan komt er iets wat de journalist niet bevalt en hij/zij wel moet vermelden. "
Het tegenovergestelde kan ook. Peter Kanne zegt: "Geen peiler gelooft dat partij DENK voldoende zetels zal halen maar..." Kanne is kennelijk een vakman die van zijn werk houdt en de waarde ervan ook aan anderen kan laten zien.
Hij legt eveneens uit waarom er peilingen nodig zijn. "Ze tonen aan dat een zekere onvrede gekanaliseerd wordt. Dat de Nederlandse parlementaire democratie relatief goed functioneert, zoals politicologen tegen alle onderbuikgevoelens in blijven benadrukken. De peilingen zorgen immers voor die transparantie..."
Hij probeert dus cijfers van een persoolijke mening te scheiden maar hij geeft wel aan dat peilingen altijd over een momentopname gaan. In feite zijn er dus geen zekerheden.
Je kunt alleen maar zo goed mogelijk je best doen. Misschien lijkt het proces van peilingen duiden wel een beetje op het even voorproeven van de maaltijd tijdens het koken. Voordat het gerecht op je bord ligt kan er nog van alles gebeuren. Om nog maar te zwijgen van de gevolgen van een beetje te veel toegevoegde kruiden. En als alles helemaal volgens verwachting bereid is... moet je ook nog maar afwachten wie er bij je aan tafel zit.