‘Verantwoordelijke Journalistiek’ en Kantelmoment
Maandag start de Week van de Vooruitgang’ met daarin speciale aandacht voor het ‘Manifest voor een Verantwoordelijke Journalistiek’. Journalisten zouden meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor het wereldbeeld van hun lezers, kijkers en luisteraars, stelt de organisatie World’s Best News. Dat wereldbeeld is volgens hen doorgaans te somber en die somberheid is op veel terreinen onterecht.
Het journalistiek manifest roept journalisten op meer te berichten over de structurele vooruitgang die op veel terreinen wordt geboekt. “Met dit manifest willen wij, journalisten en mediaprofessionals, onze verantwoordelijkheid benadrukken voor het beeld van de werkelijkheid dat we onze lezers, luisteraars en kijkers verschaffen.
Ons journalistieke uitgangspunt is en blijft het kritisch blootleggen, volgen en analyseren van relevante gebeurtenissen en ontwikkelingen. En ja, dus óók van de ellende en de conflicten in de wereld. Maar daar hoort iets bij.
Verantwoordelijke journalistiek betekent dat we ons rekenschap geven van het feit dat onze aandacht te vaak uitgaat naar de rotte appel, waardoor de mand vol gezonde appels uit het zicht raakt.”
De eerste 40 handtekeningen zijn inmiddels gezet, waaronder die van journalisten als Charles Groenhuijsen, Felix Meurders, Wilma van der Maten en Aart Zeeman.
De reacties daarop variëren van belachelijk tot uitsloverig en aandacht vragend aan talkshowtafels. Zo'n reactie kan ook oprecht gemeend zijn want iedereen doet al jaren haar of zijn uiterste best nietwaar?
Er zijn juist heel wat journalistieke profs die zich meer dan volledig inzetten voor hun job. Ook als ze daarbij veel geld verdienen kunnen ze uit oprechte motieven het beste uit hun onderwerpen willen halen. Vaker verdienen ze trouwens matig of hangt hun baan in de lucht door gebrek aan advertenties.
Helaas is het image van de gemiddelde journalist al jaren minder glanzend. Het gemiddelde image van de journalist(e) is wat je in boeken en films tegenkomt: cynisch. Niet zo vreemd want hard werkende journalisten moeten heel wat ervaringen verwerken. Dat kan je milde of onderzoekende begin-instelling behoorlijk veranderen. Toch werken veel journalisten vanuit een bepaald begrip en de hoop dat hun werk iets in de wereld ten goede kan veranderen.
Waarom nu dan toch zo'n pontificaal verbeterprogramma in alle openheid als een ethisch réveil zich laten manifesteren alsof 'de media' aan allerlei foute berichtgevingen schuldig zouden zijn? Je kunt zoveel in algemene zin beweren. Over alles en iedereen...
Er zijn wel negatieve over-doseringen van het nieuws wat ons in brede zin bereikt doordat de aarde momenteel lijkt te schudden op haar grondvesten.
Aardbevingen, overstromingen, oorlogen en vluchtelingen... Even adem halen: want dit gebeurt om ons heen. Net als liefde en geluk, genezingen en bevrijding...Muziek en kunst en de mooiste films en boeken... En "Wie het kleine niet eert is het grote niet weerd"zeiden onze voorouders al. Er is ook zoveel om gelukkig en tevreden over te zijn.
Daarnaast vluchtelingen, oorlogen en hongersnood en verblinde jongemannen die een barbaarse strijd uitvechten tegen de kracht van een liberale samenleving. Daarom moeten we ook blijven vechten voor onze toekomst en onze vrijheid. Je kunt je ogen er niet voor sluiten.
Vechten tegen de barbaarse leugenaars die proberen onze idealistische jongeren te beinvloeden met beweringen die hun het onderscheid tussen goed en kwaad ontnemen. Daarom moeten we wakker blijven en vertellen ook via de media wat er om ons heen gebeurt. Of dat nu positief is of niet.
Automatisering betekent bijvoorbeeld banenverlies. En er zal -hoe dan ook- veel veranderen in de toekomst. Ook aan de manier waarop mensen in de maatschappij en in de wereld leven en met elkaar omgaan. Er zullen nieuwe instituties komen waarin mensen zich op een andere manier met elkaar verbinden zonder dat dit samenhangt met werk.
Daarvoor moeten mensen eveneens een andere economische basis hebben om te leven. De wereld lijkt op verschillende manieren een kantelmoment tegemoet te gaan. De huidige nieuwe technologieën bieden grote beloftes aan die wereld maar daarvoor moet ook veel veranderen en dat kost inspanning en soms pijn.
Nee. Dat is niet allemaal aangenaam en fijn maar er blijft toch genoeg over waar we wel aan kunnen werken en waarin de media ons zo goed mogelijk kunnen en moeten voorlichten. Laten ze svp doorgaan met wat ze doen.
Of moeten we ons dan maar verlaten op deskundologen of guru's of andere prietpraters? Dat zou namelijk niet direct een belofte voor een beter zicht op de realiteit betekenen.
TEKENING: EDGAR VOS