Iedereen met alle gegevens in Digitale Kluis?
Er zal in de komende tijd nog door het Kabinet worden gesproken over een basisregistratie waarin van iedere burger haar of zijn persoonsgegevens zullen worden geregistreerd. Is dat een goed vooruitzicht of min of meer een systeem waarin een soort toezicht ons vastklemmen zal? Daarbij zouden ieders gegevens in een soort digitale kluis terecht komen.
Net als met allerlei andere situaties kun je naar dit voorstel op verschillende manieren kijken. Positief: Het doelmatig en correct registreren van levenssituaties van mensen met behoud van rechten en beloningen of beheer van bezittingen etc. Dat klinkt als een vorm van democratisch openbaar leven waar niets op tegen is. Daar tegenover staat dat onze wetgeving weliswaar gebaseerd is op democratische grondrechten maar door de politiek kan worden ingeperkt.
Als er heel veel mensen op een politieke partij gaan stemmen die onze wetten vanuit een totaal ander religieus perspectief willen interpreteren kan iedereen die daar niet mee instemt heel snel worden opgespoord door die digitale kluis. En er kan ergens een onzichtbaar aantekeningetje worden gemaakt naast deze naam. Er zijn landen waar dat heel openlijk gebeurt.
Of als bepaalde mensen een deel van hun privacy niet openbaar willen maken is dat hun goed recht. Tenslotte is iedereen in eerste instantie van zichzelf. Zolang het anderen niet dupeert. Toch zouden sommige mensen wel graag het geweten van anderen in handen willen hebben. Iemand willen overheersen. Maar die verantwoordelijkheid heb je en hou je echt helemaal zelf.
Als er echter van die ongelooflijk transparante en nauwkeurige systemen ons hele leven gaan observeren, bepalen en vastleggen kunnen sommige mensen daardoor in situaties raken waarbij ze door oprechte wijsneuzen die daar niets van begrijpen constant worden belaagd. Of belerend op het matje worden geroepen. Dat kan heel ver gaan zoals wij in andere landen zelfs zonder die kluis al herhaaldelijk tegenkomen.
Moet iedere volwassen Nederlander van de overheid een digitale kluis krijgen? Daarin worden alle persoonsgegevens opgeslagen zeggen de Tweede Kamerleden Jan Middendorp (VVD) en Kees Verhoeven (D66) die het toch als onontkoombaar beschouwen voor het leven in een digitale maatschappij. Die digitale kluis zou kunnen voorkomen dat verschillende overheidsinstanties van dezelfde mensen verschillende gegevens hebben. Nu is het nog zo dat bijvoorbeeld de Belastingdienst, het UWV of de Sociale Verzekeringsbank van één persoon verschillende gegevens gebruiken.
Een digitale kluis beheer je echter zelf. ‘Dus je weet zeker dat de gegevens die daarin staan kloppen,’ aldus Jan Middendorp bij RTL. ‘Dat betekent dat ook de overheidsinstanties die jouw gegevens nodig hebben, de discipline moeten hebben altijd in de kluis te kijken.’
Maar veel mensen komen voor dat eigen beheer toch nog kennis te kort. En die discipline van de overheid bevat soms enige uitzonderingen.
Verder pleiten beide Kamerleden voor een beter beveiligd DigiD. Nu kunnen mensen nog op DiGiD inloggen met alleen een gebruikersnaam en wachtwoord. In plaats daarvan moet een dubbele controle komen. Dit laatste voorstel is zonder meer geen gek idee.