Hongaarse vrijheidsstrijder Imre Mécs overleden
WORTHY NEWS/DE COUTUREKRANT - 22 januari 2023 - BUDAPEST - De Hongaarse liberale politicus en schrijver Imre Mécs, een zachtaardige stijlvolle man die ooit bijna werd geëxecuteerd omdat hij een centrale rol speelde in de Hongaarse revolutie van 1956 tegen de Sovjetoverheersing, is overleden, vernam Worthy News & Nieuwspartner De Couturekrant zaterdag. Hij was 89 jaar oud.
"Met smart delen wij u mede dat Imre Mécs vanmorgen in het 90e jaar van zijn leven is overleden, thuis omringd door zijn liefhebbende familie", aldus zijn familie over zijn overlijden op donderdag 19 januari. Hij zou in september 90 jaar zijn geworden. Een citaat van Imre Mécs sloot het overlijdensbericht af: "Je kunt niet leven zonder vrijheid." Zijn leeftijd en slechte gezondheid waren de belangrijkste oorzaken van zijn overlijden, vertelde zijn familie aan Worthy News & Nieuwspartner De Couturekrant zonder verder in details te treden.
Mécs was een goede vriend van de eerste democratisch gekozen postcommunistische president van Hongarije, Árpád Göncz, die in 2015 overleed. Göncz vroeg Mécs, die na de revolutie als medevrijheidsstrijder een gevangeniscel met hem deelde, om de toespraak op zijn begrafenis te houden. Beide mannen werden in 1957 opgesloten en pas in 1963 vrijgelaten toen Hongarijes communistische leider János Kádár amnestie afkondigde voor een aantal politieke gevangenen en vrijheidsstrijders.
In 1958 werd Göncz schuldig bevonden en veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Later hoorde men hem zeggen dat "dit de gelukkigste dag van zijn leven was" omdat zijn leven was gespaard. Maar Imre Mécs werd in 1958 ter dood veroordeeld. Hij was bang dat hij door communistische knokploegen aan een houten galg zou worden opgehangen. "De statistieken waren erg slecht," herinnerde Mécs zich eens.
"Bijna 400 van ons werden ter dood veroordeeld en 233 werden geëxecuteerd. Op een gegeven moment werden 19 van de 20 veroordeelden geëxecuteerd, dus ik dacht niet dat ik het zou halen." Na meningsverschillen met zijn collega-liberalen stapte hij uit de SZDSZ en werd in 2006 gekozen op de lijst van de Hongaarse Socialistische Partij (MSZP).
Ironisch genoeg was de MSZP de opvolger van de communistische partij die Mécs ooit vervolgde en bijna doodde. Aan de verslaggever van Worthy News & Nieuwspartner De Couturekrant legde hij echter uit dat het cruciaal was om de wonden van de geschiedenis te helen. "Communisten stierven ook voor de vrijheid," vertelde hij Worthy News & Nieuwspartner De Couturekrant in 2016.
Met betraande ogen hield hij aan zijn keukentafel een krantenfoto vast van een jonge gevallen kameraad met als onderschrift: ‘‘János Bárány 1930 - 19 59'.
“Hij was een communist maar vocht voor vrijheid. Ik heb vlak voor zijn executie afscheid van hem genomen", herinnert Mécs zich.
Mécs won bij de verkiezingen van 2010 geen zetel meer, en daarmee eindigde zijn parlementaire carrière. In januari 2011 sloot hij zich weer aan bij zijn oude SZDSZ-partij en maakte er een punt van om verzoening te prediken.
Toch uitte hij vaak kritiek op de vermeende autocratische stijl van de Hongaarse premier Viktor Orbán. Onder Orbán is het voormalige communistische Hongarije slechts "gedeeltelijk vrij" geworden, volgens de waarnemersgroep Freedom House en de wetgevende macht van de Europese Unie. Vorig jaar verklaarde het Europees Parlement dat Hongarije geen volwaardige democratie meer is maar is afgegleden naar een "hybride regime van electorale autocratie."
Het bleef pijnlijk voor Mécs om te zien hoe het land waarvoor hij bijna stierf zich verwijderde van de Europese heersende stroming en toenadering zocht tot Rusland. "Hij is een tragedie, niet alleen voor Hongarije maar voor heel Europa," zei Mécs destijds over Orbán in een uitgebreid interview voor zijn dood.
Het deed hem pijn dat Orbán, die als jongeman publiekelijk de terugtrekking van de Sovjettroepen uit Hongarije eiste, de bestuursstijl van de Russische president Vladimir Poetin heeft overgenomen. "Een normaal mens zou de Europese waarden verdedigen." Tot aan zijn laatste dagen wilde Mécs de volgende generatie aanmoedigen om de strijd uit het verleden te overwinnen en een nieuwe, vrijere richting voor Hongarije te zoeken.
Mécs, een gelovig man, verwees soms naar de Bijbel wanneer hij zijn verlangens voor de staat besprak. "De Bijbel herinnert eraan dat Mozes er 40 jaar over deed om het geknechte volk Israël uit Egypte naar het Beloofde Land te leiden," vertelde Mécs in 2016 aan Worthy News & Nieuwspartner De Couturekrant "Ik denk dat we een echte nieuwe generatie leiderschap nodig hebben om Hongarije ware vrijheid te kunnen schenken."
Mécs, die twee keer getrouwd was, laat de echtgenote, de Hongaarse toneelschrijfster Fruzsina Magyar, en kinderen na.
Hij had acht kinderen uit zijn twee huwelijken, waaronder twee dochters, Mónika en Anna, en zes zonen, Imre, László, Máté, Bálint, János en Dávid.
Er werden niet onmiddellijk regelingen getroffen voor de begrafenis, maar zijn overlijden zal worden herdacht door het afnemend aantal nog levende vrijheidsstrijders en door vele andere Hongaren.
IMRE MÉCS: EEN ZACHTAARDIGE STIJLVOLLE MAN DIE OOIT BIJNA WERD GEËXCUTEERD ...
FOTO: STEFAN J. BOS