Limburgs Museum presenteert Romeinse vondsten: topstukken
Zo’n tweeduizend jaar geleden stonden er in Limburg honderden Romeinse ‘villa's’, zoals de Romeinen ze zelf noemden. Dat waren geen luxe vakantiehuizen, maar enorme commerciële akkerbouwbedrijven die de hele regio voorzagen van graan. In de afgelopen honderd jaar zijn meer dan twintig van die landgoederen archeologisch onderzocht en opgegraven, waarna de vondsten verspreid raakten in verschillende verzamelingen, ook buiten Limburg. De belangrijkste vondsten zijn nu samengebracht in de rondreizende tentoonstelling Romeinse Villa’s in Limburg, die vanaf 15 oktober voor het eerst op Limburgse bodem neerstrijkt in het Limburgs Museum in Venlo.
“Begin vorige eeuw, ver voor de oprichting van het Limburgs Museum, belandden veel topstukken uit de Limburgse villa’s buiten de provincie. Het is fantastisch dat deze bijzondere objecten nu voor het eerst weer samen in het Limburgs Museum getoond kunnen worden, in de provincie waar dit verleden zich afspeelde.” zegt Bibi Beekman, conservator archeologie bij het Limburgs Museum.
Romeinse villa’s in Limburg is een samenwerking met het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en Het Romeins Museum in Heerlen. De succesvolle tentoonstelling was eerder in Leiden te zien en reist in de zomer van 2026 door naar Heerlen.
De Limburgse villa’s voorzagen tussen de eerste en de derde eeuw na Christus alle bewoners in de regio van graan: in Limburgse steden zoals Heerlen (Coriovallum), maar ook Xanten (Colonia Ulpia Traiana) en Keulen (Colonia Claudia Ara Agrippinensium) én de soldaten langs de limes, de grens van het Romeinse rijk. Toen aan het einde van de derde eeuw de Romeinse macht afnam, zijn de villa’s afgebrand en verlaten. Tegenwoordig is er vrijwel niets meer van te zien in het Limburgse landschap. “Juist daarom is het geweldig dat we die villa’s weer tot leven kunnen wekken in het Limburgs Museum. In het zuiden van de provincie leeft dit verhaal nog enigszins omdat daar de concentratie van villa’s lag, maar hier in het noorden is het verhaal erg onzichtbaar.” zegt Beekman.
2000 jaar terug gaan in de tijd ... Met meer dan 200 archeologische vondsten, 3D-reconstructies én film neemt Romeinse villa’s in Limburg je mee naar het landelijke leven van tweeduizend jaar geleden. De vondsten lopen uiteen van landbouwwerktuigen, dakpannen en beeldhouwwerk tot luxe mozaïek en glaswerk. De persoonlijke bezittingen van de villabewoners, zoals een parfumhouder uit Bocholtz en een bronzen make-up doosje uit Maasbree, vertellen meer over wie zij waren, wat ze deden en waar ze vandaan kwamen. Bekijk barnstenen beeldjes uit Heerlen, het bekende haantje van Buchten en objecten uit de museumdepots die nooit eerder tentoongesteld zijn.
Blikvangers zijn de gereconstrueerde metershoge muurschildering uit Maasbracht en een kijkje thuis bij de ‘dame van Simpelveld’. Haar villa en het interieur zijn bekend van afbeeldingen in de sarcofaag waarin zij was begraven. Interactief kunnen bezoekers de ‘Villa van Voerendaal’ verkennen. Daar is ook het portret te zien van de Dame van Voerendaal, die vlakbij de villa werd gevonden.
Deze tentoonstelling is onderdeel van een groot onderzoeks- en publieksproject, Een Romeinse idylle, uitgevoerd in de periode 2020-2024 met steun van het Mondriaan Fonds. De drie musea en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed maakten gezamenlijk een grondige analyse van de duizenden archeologische villavondsten en oude opgravingsdocumentatie uit archieven en depots. Alle resultaten worden in 2025 gepubliceerd in de wetenschappelijke PALMA-reeks van het Rijksmuseum van Oudheden en middels het gepubliceerde publieksboek.
Romeinse villa’s in Limburg in Venlo kwam tot stand met steun vanuit het project Onder ons van het Rijksmuseum van Oudheden en de VriendenLoterij. Dat beoogt de nationale archeologische collectie de komende jaren door Nederland te laten reizen en zoveel mogelijk mensen de kans te geven deze rijkscollectie in hun eigen regio te bewonderen.
Tegelijk met Romeinse villa’s in Limburg opent in het Limburgs Museum de tentoonstelling Hete Vuren, waarin ruim 30 werken uit het Rijksmuseum te zien zijn. Daarnaast kunnen nog t/m 2 februari 2025 de veelbesproken Kantharos van Stevensweert worden bekeken.