Syrische christenen geconfronteerd met islamitische uitdagingen
WORTHY NEWS/DE COUTUREKRANT - 9 december 2024 - MOSKOU/JERUZALEM/DAMASCUS - Er was zondag toenemende bezorgdheid over de christelijke minderheid in Syrië nadat islamitische rebellen de hoofdstad Damascus hadden ingenomen, waardoor de al lang zittende autocratische president Bashar al-Assad gedwongen werd het land te ontvluchten.
Rusland, dat hem militair had gesteund, bevestigde dat hij het land had verlaten en van Moskou werd verwacht dat het hem bescherming zou bieden. Terwijl vooral evangelische christenen en voormalige moslims die christen waren geworden, melding maakten van vervolging onder Assad, waren er zorgen dat hun situatie zou kunnen verslechteren onder islamitische rebellen met banden met Islamitische Staat en andere extreme antichristelijke groeperingen.
De plotselinge, onverwachte wending van de gebeurtenissen kwam nadat Moskou de regering van Assad niet met meer troepen kon steunen, omdat het zich concentreerde op de oorlog tegen Oekraïne. Tegelijkertijd ging de langdurige bondgenoot van Syrië, Iran, op weg naar de uitgang, waarbij het zijn militaire commandanten en personeel evacueerde, evenals enig diplomatiek personeel, nadat Israël verschillende van zijn vazallen en hoge militaire functionarissen had aangevallen.
Nu Syrië snel onder controle van de rebellen viel, waarschuwde het naburige Israëlische leger vijf steden in het zuiden van Syrië, waarin inwoners werden opgeroepen om "tot nader order" thuis te blijven vanwege de aanhoudende gevechten in het gebied. De steden zijn Ofaniya, Quneitra, al-Hamidiyah, westelijk Samadanis en Qahtaini.
"De gevechten in uw gebied dwingen de IDF om in actie te komen, en we zijn niet van plan u kwaad te doen. Voor uw veiligheid moet u thuis blijven en tot nader order niet naar buiten gaan", schreef de Israel Defense Forces (IDF) in het Arabisch op het socialemediaplatform X.
Terwijl de gevechten voortduurden, bereidden christelijke gemeenschappen zich voor op Kerstmis te midden van aanhoudende onzekerheden. Dat werd al duidelijk in Aleppo, de strategisch belangrijke en symbolische centrale stad die één van de eerste gebieden was die in handen van de rebellen viel.
Christelijke hulpverleners zeiden zondag dat islamitische strijders de sharia, een strikte interpretatie van de islam, hadden opgelegd in het gebied, waar toegewijde christenen vrezen voor hun leven. Videobeelden die Worthy News zag, zouden een islamitische leider tonen die de sharia in Aleppo uitriep, terwijl een groep mensen in de buurt plechtig toekeek.
"De AlQaeda/ISIS-terroristen in Syrië hebben officieel de invoering van de shariawet aangekondigd buiten het gerechtelijk paleis van Aleppo", aldus de Iraqi Christian Foundation, die christenen in het gebied ondersteunt.
De groep publiceerde de shariavideo op het socialemediaplatform X. Worthy News kon de authenticiteit ervan niet direct bevestigen.
"Moge God de christenen in Syrië helpen en iedereen vernietigen die dit mogelijk heeft gemaakt!" voegde de Iraqi Christian Foundation toe. Niet alle christenen die in de Bijbel geloven, zijn het eens met deze benadering, verwijzend naar Bijbelvers Mattheüs 5:43-44: "Maar Ik zeg u: Heb uw vijanden lief; zegen hen die u vervloeken; doe goed aan hen die u haten; en bid voor hen die u beledigen en u vervolgen."
Als de sharia echter wordt ingevoerd, zou dat een nieuwe tegenslag zijn voor christenen in Aleppo nadat het Russische leger vorige week een christelijke school daar bombardeerde, bevestigden verschillende bronnen.
Het Franciscaanse complex van het Holy Land College in Aleppo werd "zwaar beschadigd" bij de inval, bevestigde de katholieke kerk. Hoewel er geen bevestiging van slachtoffers werden gegeven bij de inval op 1 december, ontbood Italië de Russische ambassadeur vanwege het incident, vernam Worthy News.
Bronnen in het Vaticaan zeiden dat het college zich in een binnenste gedeelte van het klooster bevindt, vlak bij de kerk, waar later die avond een mis zou worden gevierd.
De Iraqi Christian Foundation zei eerder dat islamitische rebellen regeringssoldaten hadden onthoofd.Die berichten konden echter niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Een video die beweerde een onthoofding te laten zien van een Syrische man in legeruitrusting en die de afgelopen dagen op grote schaal werd verspreid op sociale media, dateert van ten minste 2020, zo vernam Worthy News. De locatie en context waren niet duidelijk.
Toch bevestigden verschillende bronnen dat er minstens honderden mensen zijn omgekomen bij de gevechten die leidden tot de afzetting van president Assad op zondag.
Onder de doden bij recente gevechten bevinden zich christenen zoals Dr. Arwant Arslanian, een christelijke arts die werd gedood door sluipschuttersvuur tijdens een poging om Aleppo te ontvluchten, aldus Armeense christenen.
Een bus met jonge vluchtende christenen strandde ook op de Aleppo Road en vond later onderdak bij het Syrisch-orthodoxe aartsbisdom, aldus christenen.
Ondanks de risico's begonnen sommige leden van de christelijke gemeenschap in Aleppo, naar schatting zo'n 30.000 zielen, kerstbomen te versieren, hoewel islamitische strijders dergelijke versieringen naar verluidt verboden.
"Syrische christenen in Aleppo, Syrië, lopen groot gevaar door de binnenvallende demonische AlQaeda/ISIS terroristen die al begonnen zijn met het verwijderen van alle kerstversieringen en het onthoofden van gevangen soldaten", meldden de Iraqi Christian Foundation.
“Westerse media juichen de terroristen toe en noemen ze met de propagandaterm ‘rebellen’. Bid alstublieft voor onze medechristenen en andere minderheden die in gevaar zijn in Syrië,” voegde de groep toe. Toch beweerde Hayʼat Tahrir al-Sham (HTS), een islamitische afsplitsing van terreurorganisatie al-Qaida, christenen te beschermen toen haar leider Abu Mohammed al-Jolani de citadel van Aleppo bezocht. In gepubliceerde commentaren zei hij: “Aleppo is altijd een ontmoetingsplaats geweest voor beschavingen en culturen, en dat zal het ook blijven, na een lange geschiedenis van culturele en religieuze diversiteit.”
Ondanks deze verzekering blijven angsten bestaan onder de naar schatting 30.000 christenen in Aleppo, een daling ten opzichte van honderdduizenden vóór het begin van het Syrische conflict in 2011.
Belangenbehartigingsgroep Christian Solidarity International reageerde op de verzekering van HTS en zei: "De ideologie en geschiedenis van HTS geven religieuze minderheden in Aleppo serieuze reden om aan deze beloften te twijfelen." HTS heeft christenen in heel Syrië vaak als doelwit gekozen met gewelddadige aanvallen en ontvoeringen, waarbij herhaaldelijk christelijke burgers werden gedood en hun eigendommen werden geconfisqueerd, legde CSI uit.
"In de salafistische wereldvisie die HTS bezielt, zijn christenen geen ketters die vernietigd moeten worden (zoals de Alawieten en de Druzen), maar 'mensen van het Boek' - volgelingen van religies die werden geopenbaard vóór de komst van de [islamitische] profeet Mohammed. In landen die worden geregeerd door de islam, zouden ze dhimmi's moeten worden - een beschermd volk dat wettelijk onderworpen blijft en extra belasting betaalt, de jizya," aldus CSI. "Maar hoe lang zal HTS dit onderscheid nog handhaven?" vroeg CSI zich af.
Soortgelijke vragen werden gesteld in de hoofdstad Damascus, waar islamitische rebellen hun overwinning op president Assad vierden.
Kardinaal Mario Zenari, de ambassadeur van het Vaticaan, of apostolisch nuntius in Syrië, drong aan op verzoening. "Nu is het pad voor ons steil: degenen die de macht hebben gegrepen, hebben beloofd iedereen te respecteren en een nieuw Syrië te bouwen. We hopen dat ze deze beloften nakomen, maar natuurlijk blijft de weg voor ons erg moeilijk", zei hij in commentaren gemonitord door Worthy News.
Hij suggereerde echter dat de situatie gespannen blijft. "Sinds vijf uur vanmorgen heb ik niet kunnen slapen; ik werd overmand door angst omdat ik voortdurend geweervuur hoorde - constant geweervuur", vertelde hij aan Vaticaan Radio. "Zelfs nu wordt er op straat geschoten, maar het is feestelijk, zoals hier gebruikelijk is. Mensen schieten van vreugde de lucht in omdat dit probleem, dat zoveel angst veroorzaakte, is opgelost. Godzijdank verliep deze overgang zonder bloedvergieten, zonder het bloedbad dat gevreesd werd.”
Op de vraag of hij bang is voor de toekomst van de christelijke minderheid, zei hij: “De rebellen ontmoetten de bisschoppen in Aleppo direct na hun overwinning en verzekerden hen dat ze respect zouden hebben voor de verschillende religieuze denominaties en christenen. We hopen dat ze deze belofte nakomen en zich op weg begeven naar verzoening.”
Maar het zal een zware strijd worden, zei hij. “Naast verzoening hopen we dat Syrië ook wat welvaart kan hervinden, omdat de mensen hun grenzen hebben bereikt. Mensen waren op de vlucht, niet in staat om te overleven in het land zoals het was geworden...”
“De enige wens van jongeren in de afgelopen jaren, vooral in de laatste twee jaar, was om te ontsnappen, omdat ze geen toekomst zagen in hun land. Nu hopen we dat er een deur van hoop opengaat, omdat we zagen dat hoop stierf – of al dood was.” De bisschop drong er bij de internationale gemeenschap op aan om te reageren “misschien door sancties af te schaffen, omdat ze een last zijn die zwaar drukt op de armen. Ik hoop dat deze sancties beetje bij beetje worden opgeheven."
Toch erkende hij dat veel afhangt van de vraag of degenen die de macht overnemen "hun belofte nakomen om Syrië te respecteren en een nieuw Syrië te creëren op basis van democratische principes."
De rebellen lanceerden hun bliksemsnelle offensief pas vorige week, waarbij ze de steden Aleppo, Hama en Homs in korte tijd innamen voordat ze naar Damascus marcheerden. Nadat ze de staatsomroepen hadden overgenomen, kondigden de oppositietroepen "de val van Damascus en het einde van de regering van president Bashar al-Assad" aan. In een toespraak tot de natie zei de Syrische premier Mohammad Ghazi Jalali dat hij op zijn post zou blijven en klaar was om de continuïteit van het bestuur in het land te ondersteunen.
De leider van de HTS verbood zijn troepen om openbare gebouwen en instellingen te naderen, en zei dat ze onder de hoede van de premier van het land zouden blijven totdat ze officieel werden overgedragen.
De val van Damascus markeerde bijna een halve eeuw van heerschappij door de familie Assad en de Syrische Baath-partij. Bashar Al-Assad werd eerst gezien als een hervormer toen hij zijn vader opvolgde, maar dat imago werd bezoedeld nadat hij dissidenten vervolgde. De burgeroorlog in Syrië brak uit in 2011 na Assads harde optreden tegen pro-democratische protesten, bekend als de "Arabische Lente". In die periode werd hij geassocieerd met gerapporteerde wreedheden, waaronder het gebruik van chemische wapens tegen bolwerken van rebellen.
Voordat de eerste Syrische burgeroorlog uitbrak, verklaarden ongeveer 1,5 miljoen mensen, 10 procent van de toenmalige Syrische bevolking, zich christen. Volgens verschillende christelijke groeperingen zou dat aantal gedaald zijn tot slechts 300.000 christenen in Syrië.Hun benarde positie wordt nog verergerd door de onzekerheid over wie Syrië zal overnemen, aangezien naast HTS, groepen - waarvan sommige nu in Damascus zitten - rebellenfacties zijn die ooit onder de vlag van het Vrije Syrische Leger opereerden.
Ze komen uit zuidelijke steden en dorpen met strijders die jarenlang inactief waren geweest, maar waar de vonk van de rebellie nog steeds aanwezig was. In het oosten hebben Koerdische troepen geprofiteerd van de ineenstorting van het Syrische leger om de volledige controle over de hoofdstad, Deir El-Zour, te verkrijgen. In de uitgestrekte Syrische woestijn zouden overblijfselen van de zogenaamde Islamitische Staat ook van de situatie kunnen profiteren, zeggen experts. En in het uiterste noorden langs de Turkse grens zal het Syrische Nationale Leger - gesteund door Ankara - nog steeds een belangrijke speler blijken te zijn in wat er nu gaat gebeuren.
Maar opnieuw worden burgers, waaronder christelijke minderheden, gevangen in het midden van de laatste opstand van de rebellen, aldus de Verenigde Naties. De VN zei dat honderden burgers zouden zijn gedood of gewond, en dat minstens 370.000 mensen ontheemd zijn geraakt sinds de rebellen op 27 november hun mars naar de Syrische hoofdstad begonnen.
Toen de nacht viel over Damascus, bleven de vragen bestaan wanneer en óf er een betere toekomst zou beginnen.