Vandaag is het Wereldarchitectuurdag - deel 1 -
KLEINE NEDERLANDSE STUDIO'S ZORGEN VOOR GROTE IDEEËN ...
U leest het goed: terwijl Nederland kampt met een tekort aan woningen, groeit de wereldwijde architectuursector als nooit tevoren. In tien jaar tijd kwamen er bijna 400.000 nieuwe bureaus bij, blijkt uit cijfers van het Amsterdamse CompanyData.com
Wereldwijd telt de sector inmiddels ruim zeven miljoen banen en een gezamenlijke jaaromzet van 550 miljard dollar. Indrukwekkende cijfers, maar achter die groei schuilt vooral een verschuiving in de manier van werken.
De kracht komt niet meer alleen van de grote bureaus met internationale vestigingen, maar juist van de vele kleine studio’s die overal ter wereld hun eigen weg zoeken. Ze zijn wendbaar, werken projectmatig samen en brengen frisse oplossingen in een vastgelopen bouwsysteem.
Die creativiteit zie je ook terug in de manier waarop wordt gebouwd. Nieuwe technieken – van robotische muurmachines tot lokaal geprinte bouwonderdelen – ontstaan vaak bij kleine teams die experimenteren buiten de gevestigde orde. Waar de één praat over procedures en vergunningen, staan zij letterlijk met hun laarzen in de klei.
Grote bedrijven beschikken over meer mensen en middelen, maar ook over meer lagen ertussen. Dat heeft zijn voor- en nadelen. Kleine bureaus kunnen sneller schakelen, iets proberen, falen en opnieuw beginnen. Dat maakt ze kwetsbaar, maar ook verrassend effectief.
Op Wereldarchitectuurdag is dat misschien wel de belangrijkste les: vernieuwing komt niet altijd van boven. Soms begint het bij een paar ontwerpers aan een keukentafel – met een schets, een idee en de overtuiging dat het ook anders kan.
Misschien ligt de oplossing voor het woningtekort niet bij de grootste bouwreuzen, maar bij die kleine tekentafels waar architecten met potlood, laptop en verbeelding de toekomst vormgeven.
Niet iedereen weet dat de architectuursector zo’n grote werkgever is. De Verenigde Staten tellen met circa 90.000 het grootste aantal architectenbureaus. Ook in India, China en Brazilië ontstaan omvangrijke ontwerpgemeenschappen. Maar het mag ook wel eens worden benadrukt: Nederland hoort, dankzij zijn langdurige en breed gedragen ontwerptraditie, bij de koplopers.
Dat begint al bij onze sterke onderwijstraditie. De TU Delft en de Academie van Bouwkunst genieten internationaal aanzien. Veel buitenlandse studenten komen hier studeren en nemen die nuchtere, praktische benadering weer mee naar huis.
Zo blijft de Nederlandse architectuur herkenbaar: helder, functioneel en sociaal.
Van Berlage en Rietveld tot Rem Koolhaas – Nederlandse architectuur heeft de reputatie van nuchter denken, helder vormgeven en ruimte zien als iets wat mensen verbindt.
DOOR: ELIAN BRON