VS vragen uitlevering Assange
De VS hebben om uitlevering gevraagd van de donderdag in Londen gearresteerde Wikileaks-oprichter Julian Assange. De Amerikaanse aanklacht tegen Assange zou een langdurig gevecht tegen de persvrijheid in de Verenigde Staten kunnen veroorzaken, waarschuwen experts. Assange werd donderdag gearresteerd bij de Ecuadoriaanse ambassade, waar hij de afgelopen zeven jaar verbleef. Hij is in eerste instantie door Groot-Brittannië aangehouden wegens schending van de voorwaarden voor zijn borgtocht.
De Amerikaanse justitie beschuldigt Julian Assange van criminele samenzwering en computervredebreuk. De medeoprichter van WikiLeaks kan maximaal vijf jaar cel krijgen, heeft het ministerie van Justitie in Washington laten weten. In de aanklacht staat dat Assange heeft samengezworen met de Amerikaanse (ex-) militair Chelsea Manning om illegaal toegang te krijgen tot overheidscomputers. Manning lekte informatie over Amerikaanse militairen naar WikiLeaks toen zij als man dienst deed in onder meer Irak.
Zo kwam er onder andere een video naar buiten waarop te zien is hoe een Amerikaanse legerhelikopter in 2007 een groep mannen onder vuur neemt. Bij deze actie kwamen ook twee journalisten van Reuters om het leven. Hoewel de Amerikaanse aanklacht zich richt op Assange en het hacken van de computers roept de zaak fundamentele vragen op over persvrijheid.
Als Assange wordt veroordeeld op basis van de aanklacht, zou het de regering een gevaarlijk precedent kunnen geven om in de toekomst tegen journalisten te gebruiken, zeggen experts van de Amerikaanse grondwet, zo meldt Huff Post.
Assange zou volgens aanklagers namelijk niet alleen geclassificeerde, illegaal verkregen documenten hebben ontvangen, maar hij zou Manning ook actief hebben geholpen ze te verkrijgen van het Ministerie van Defensie. Dit is nogal een verschil met hoe journalisten over het algemeen geheime documenten verkrijgen: meestal als passieve ontvangers van de informatie en die worden beschermd onder het Eerste Amendement van de Amerikaanse grondwet.
Waarom de zaak tegen Assange dan mogelijk bedreigend kan worden voor journalisten en persvrijheid is dat aanklagers tot op heden niet hebben uitgelegd wat Assange precies deed en waardoor de aanklacht nu ook geven van hulp bij een criminele samenzwering is geworden. Op wat voor manier hij Manning zou hebben geassisteerd maakt de verklaring niet duidelijk. Veel van de onderdelen in de aanklacht die worden genoemd als onderdeel van een criminele samenzwering zijn normale journalistieke praktijken die noodzakelijk zijn voor een vrije pers, zoals het geheim houden van bronnen.
Als Assange wordt veroordeeld zonder meer concreet bewijs dat zijn acties verder gingen dan die van een uitgever die geheime informatie ontving, dan volgen de vragen wie er nog meer aansprakelijk kan worden gehouden. “Als dit wordt toegestaan, dan laat het zien dat wanneer een journalist samenwerkt met een overheidsfunctionaris, de regering dat kan zien als een samenzwering om een misdaad te plegen,” aldus Gregg Leslie, directeur van de First Amendment Legal Clinic aan de Arizona State University.
Het is nog steeds mogelijk dat de officier van justitie met meer bewijsmateriaal komt naarmate de zaak vordert, waaruit kan blijken dat Assange een actievere rol speelde bij het helpen van Manning. Dan kunnen deze mogelijke persvrijheidsproblemen aanzienlijk veranderen. Maar op basis van deze aanklacht is er volgens experts weinig bewijs dat Assange iets deed wat hem een samenzweerder zou maken.