Mode: Jan Taminiau vertelt het verhaal van zijn tijd
UTRECHT - 22 /5/2019- tekenden het Centraal Museum Utrecht en Jan Taminiau het contract, waarmee Jan Taminiau een ensemble uit zijn Check, Check Mate collectie uit 2009 aan het museum schenkt. Een uitstekende keuze die laat zien dat bepaalde musea het verband zien tussen de kunst van bepaalde modemakers en de plaats die hun werk inneemt binnen hun tijd.
Check, Check Mate! staat symbool voor het vroege, meer experimentele werk van Jan Taminiau en is één van de bekendste ontwerpen uit zijn beginperiode. Daarnaast kocht het museum een cocktailjurk met bijbehorend schetsontwerp op een borduurraam uit de collectie Robotic Nature uit 2016.
Artistiek directeur Bart Rutten: "Na de fantastische tentoonstelling Jan Taminiau: Reflections die in 2018 bijna honderdduizend bezoekers naar het Centraal Museum trok, is dit een extra kers op de taart. Dit spectaculaire ontwerp stond al lang op de wensenlijst van het museum."
De conservator van het Centraal Museum Ninke Bloemberg focust zich voor de modecollectie op experimentele, iconische of multidisciplinaire ontwerpen die zij belangrijk vindt om ook voor de toekomst te behouden." Het Centraal Museum is dan ook vereerd dat we naast twee Robotic Nature aankopen, het eerder genoemde ontwerp als schenking te hebben ontvangen. Wat valt op aan de Check, Check Mate! collectie?
Iedereen weet dat de ontwerper als zeer gedetailleerd werkende modevakman niet snel tevreden is over zijn creaties. Voordat hij zijn werk de deur uit laat gaan is werkelijk de onderste steen boven gekomen. Het is bekend dat modeontwerpers heel sterk voelen wat er leeft in hun tijd.Ook zijn visie is heel interessant en verwijst bij deze collectie naar de geest van onze tijd waarin grote tegenstellingen tussen meer ervaren en traditioneel ingestelde groepen mensen ook wel als de zwijgende meerderheid getypeerd hevig botsen met de snelle en sterk in een veelbelovende toekomst gelovende millennials. Deze verdeeldheid speelt zowel in ons land als in de hele wereld.
De Check, Check Mate! collectie speelt bijvoorbeeld met grote tegenstellingen: een antieke, handgeweven blauw, rood en wit geblokte Chinese doek vormt de basis van deze krachtige sculpturale silhouetten. De omvangrijke kragen verwijzen naar Nederlandse streekdracht en refereren tegelijkertijd aan krijgskostuums van post-apocalyptische strijders.
De kledingstukken zijn bezaaid met metalen drukknopen, waardoor het silhouet subtiel van vorm kan veranderen. Het ensemble van katoen bestaat uit een jasje met omvangrijke plooikraag, hoog over het hoofd gedrapeerd, en een rijk met drukknopen gedecoreerde pantalon. Dit ontwerp is nu te zien in de collectie Robotic Nature.
Een slapende robot, omarmd door de natuur, daar deed een modernistische villa in Spanje Jan Taminiau aan denken. Het verstilde huis uit de jaren zeventig prikkelde zijn fantasie, mede omdat werkelijk álles groen was; het zwembad, de muren, de tuin zonder bloemen. Het grafische gebouw, zo in harmonie met zijn omgeving, bleek een verrassende binnenkant te verhullen door letterlijk het verleden in zich te dragen; 2 van 2 binnenin was ook álles groen, maar dan met zestiende- en zeventiende-eeuwse kunst.
Met deze ingrediënten ontwikkelt Taminiau zijn Robotic Nature collectie. ‘Een robot die zijn geheime hart voor me opent; met een voet in het verleden en tegelijkertijd niet bang om de toekomst toe te laten,’ zegt Jan er zelf over.
Het neopreen zijden organza cocktailjurkje uit deze collectie is geborduurd en handbeschilderd, heeft korte mouwen en een kraagje, afgezet met groene kralen. Het borduurraam bevat stalen van het cocktailjurkje, deels met handbeschilderde gobelinmotieven, deels met de hand geborduurd modernistisch dessin van kralen.
Jan Taminiau is internationaal beroemd geworden en -mede door zijn ontwerp van de inhuldigingsjapon van koningin Máxima en de postzakjas- belangrijk voor het Nederlands mode erfgoed.
Daarnaast ontwierp hij voor sterren als Lady Gaga en Beyonce en creëerde hij theater kostuums voor Het Nationale ballet en De Nationale Opera Zijn ontwerpen zijn verschillende keren als omslag voor boeken gebruikt, zoals voor De Nederlandse Mode in 100 Kledingstukken.
De modekunstenaar onving het Mode Stipendium Prins Bernard Cultuur Fonds 2014 en was winnaar van de Grand Seigneur 2014, alsmede Roos Gesink 2001 prijs. Het Centraal Museum volgt het werk van Jan Taminiau al enige jaren en heeft eerder ontwerpen verworven, waaronder een commissie voor de Blue jeans tentoonstelling, een ensemble uit de Reflections collectie van 2010 en de gemarmerde catsuit uit 2013 L'Image Tranquille.
FOTO: ROBERT OOSTERBROEK