Japan Restored: Japanse cinema uit de jaren 50
De gouden jaren van de Japanse cinema, de jaren vijftig, komen tot leven in een programma met fonkelnieuwe 4K-restauraties van zeven klassiekers in een door The Japan Foundation georganiseerde internationale tour. Het programma Japan Restored, in december in Eye Filmmuseum, bevat zelden vertoonde films als Kenji Mizoguchi’s Sansho the Bailiff en Yasujiro Ozu’s Floating Weeds, die bewijzen dat er nog veel te ontdekken is in de Japanse cinema.
Ook te zien is de haarscherpe restauratie van het latere The Ballad of Narayama (1983), Shohei Imamura’s Gouden Palm-winnaar in Cannes. Japan Restored opent met The Crucified Lovers van de sociaal bewogen Mizoguchi, die in zijn gestileerde films een bijzonder oog had voor de positie van de vrouw in de Japanse samenleving.
De jaren vijftig waren de gouden jaren van de Japanse cinema. De nasleep van de Tweede Wereldoorlog liet vele littekens achter, maar de Japanners waren ook vastberaden om hun levens opnieuw op te bouwen. Filmstudio’s als Shochiku, Shintoho en Daiei namen de meest begaafde filmmakers uit die tijd in dienst, waarna een hele reeks meesterwerken de wereld zou bestormen. De Japanse cinema werd een internationaal fenomeen; films wonnen prijzen op de filmfestivals van Venetië, Berlijn en Cannes. Filmmakers zoals Yasujiro Ozu, Akira Kurosawa en Kenji Mizoguchi werden erkend als grootmeesters, en worden nog steeds beschouwd als de beste regisseurs aller tijden.
Speciale aandacht bij Japan Restored in Eye is er voor Kenji Mizoguchi, wiens meesterwerken zelden nog vertoond worden. Hij stond bekend als monomaan perfectionist en acteurstiran, maar was tegelijkertijd een sociaal bewogen man in wiens films de Japanse vrouw centraal staat. Een zeer schizofreen persoon zoals dat wel vaker voorkomt bij grote artiesten. Niet lekker om mee te leven maar zij schenken de maatschappij soms waardevolle kunst.
Mizoguchi verwierf in het Westen bekendheid met zijn naoorlogse, historische films (jidaigeki), waaronder The Life of Oharu, waarvoor hij in 1952 op het filmfestival van Venetië de International Award won. Ugetsu monogatari (1953) en Sansho the Bailiff (1954) volgden, voor beide films won Mizoguchi een Zilveren Leeuw in Venetië, wat zijn internationale reputatie verder versterkte. Niet lang daarna werd de Japanner door de filmers van de Nouvelle Vague (Godard, Rivette) tot een van hun grote voorbeelden uitgeroepen.
Beroemd is Mizoguchi vooral om zijn uiterst precieze cameravoering en gevoel voor esthetiek. De regisseur benaderde zijn films en zijn onderwerpen met ‘het oog van de schilder en de ziel van de dichter’. Langzame camerabewegingen, lange shots en nadruk op de psychologie van het menselijk drama kenmerken de films van hyperstilist Mizoguchi. Volgens hem is de cinema er ‘om mensen te laten zien hoe de wereld in elkaar steekt zodat ze ermee aan de slag kunnen’ – een prikkelende aansporing om je niet neer te leggen bij de orde der dingen.
Drie klassiekers van Ozu krijgen ook een bioscoopuitbreng vanaf 23 januari 2020: Early Spring, Tokyo Story en The Flavor of Green Tea over Rice.
Japan Restored kwam tot stand in samenwerking met The Japan Foundation (Tokio) en de Japanse ambassade in Den Haag.
Japan Restored, van 6 tot en met 23 december 2019 - In Eye Filmmuseum, IJpromenade 1, Amsterdam