Tentoonstelling: De oorlog die bleef
Op donderdag 20 februari opent Marjan Hammersma, secretaris-generaal van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de tentoonstelling De oorlog die bleef – de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in het Nationaal Archief. In 2020 is het 75 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Het Nationaal Archief bewaart met zo’n 9 kilometer documenten de grootste collectie oorlogsarchieven van Nederland.
Tijdens de opening geeft performer Leon Giesen een impressie van zijn voorstelling Het lot van Loterijman. Dit is een ontroerend verhaal dat zich afspeelt in de laatste twee weken van de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van documenten uit het Nationaal Archief probeert Giesen een onopgeloste zaak te ontrafelen.
In de tentoonstelling De oorlog die bleef laat het Nationaal Archief de uitdagingen zien waar Nederland voor komt te staan na de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van documenten, foto’s en andere objecten worden persoonlijk geschiedenissen verteld over de berechting van mensen die verdacht werden van collaboratie of oorlogsmisdadigers, over degene die terugkeerden uit de vernietigings- en concentratiekampen, de identificatie van omgebrachte personen. En over de situatie in Nederlands-Indië, waar na de capitulatie een nieuwe periode van hevig geweld en grote onzekerheid aanbreekt.
Het is belangrijk dat zo'n herdenking plaats vindt. Onze redactie erkent het leed van allen die door oorlogen mensen hebben verloren. Het is belangrijk dat mensen van nu en toekomstige generaties begrijpen dat oorlogen nooit iets goeds brengen. Het begint met mensen of groepen mensen die vinden dat zij door hun manier van denken beter zijn dan anderen of hoger staan. Of ze vinden om andere redenen dat zij door anderen worden tekort gedaan. Zij gaan de - of hun - wereld vervolgens redden door de ander te vertrappen en ook te killen. Door de Tweede Wereldoorlog heb ik als kind veel familieleden verloren maar was zo gezegend dat ik mocht overleven. Oorlogsleed laat de menselijkheid verschrompelen en is zeker geen reden om opnieuw ook de wapens te grijpen.
Het herdenken van de geleden verliezen zou juist en veel beter kunnen leiden tot onderling begrip. Persoonlijk inzicht en ruimte voor het leven van anderen zonder jezelf of hun te kleineren. Iedereen kan dat op haar of zijn eigen manier in eigen omgeving doen en later zal blijken hoe ver de invloed van iets helder uiteen kunnen zetten jegens anderen reikt.
Terugdenkend aan mijn persoonlijke oorlogservaringen plaatst de redactie bijgaand de foto van mijn nichtje waar wij als kinderen altijd mee speelden in de sigarenwinkel van haar vader en mijn oom Isaac Bloemist aan de Weteringschans in Amsterdam. Zijn naam en die van zijn vrouw Roza Bloemist - Frank kunt u op het Joodse Monument vinden ook in digitale internetvorm. Net als de naam van zijn lieve dochtertje Henriëtte Sophia Bloemist 'die de leeftijd van 6 jaar mocht bereiken.'
Hoe het precies allemaal digitaal en psycho-ditofdat zit snap ik niet want soms is het zo dat je een beetje lacht en huilt tegelijk. Bij de digitale site stond dat er ook vragen mochten worden gesteld via Google.
Eén vraag gesteld? Als rechtgeaarde journalist kijk ik dat dan meteen na. En je gelooft het niet maar daar stond deze vraag: Is die bloemist ook 's zondags open? Antwoord: Ja. Die bloemist is ook 's zondags open. Misschien doet oom Isaac nog wel zaken in de hemel als daar wel gerookt wordt maar het lijkt heel onwaarschijnlijk. Ook zal mijn knappe en toen al heel modern ingestelde tante Ro er vast niet meer achter de toonbank staan om haar klanten te bedienen. Isaac was 36 jaar toen hij stierf in concentratiekamp Auschwitz op 26 maart 1944.
Tante Ro en mijn lieve kleine nichtje stierven beiden op 2 juli 1943 in concentratiekamp Sobibor.
In de Tentoonstelling: De oorlog die bleef komt ook de berechting van Japanse oorlogsmisdadigers en de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië aan bod.
Vanaf de opening van de tentoonstelling De oorlog die bleef is het Nationaal Archief aangesloten bij de Canon van Nederland. Het bijna vier kilometer lange Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) wordt toegevoegd aan het venster Tweede Wereldoorlog van de Canon.
De tentoonstelling De oorlog die bleef is mede mogelijk gemaakt door: Acomo, Fonds 1818, provincie Zuid-Holland, Nationale Nederlanden, VSBfonds, NOT fonds en Het Genootschap voor het Nationaal Archief. Laten we dankbaar zijn voor deze organisaties die proberen huidige en toekomstige generaties te waarschuwen voor verregaande hoogmoed en warhoofdigheid vabn individuen en groepen die tot de meest verschgrikkelijke oorlogen kan leiden.
Tentoonstelling: De oorlog die bleef - 21 februari 2020 tot en met 20 juni 2021
Nationaal Archief, Prins Willem-Alexanderhof 20, Den Haag
... JETTIE - OFWEL HENRIETTE SOPHIA BLOEMIST BEREIKTE DE LEEFTIJD VAN 6 JAAR EN STIERF OP 2 JULI 1943 SAMEN MET HAAR MOEDER IN CONCENTRATIEKAMP SOBIBOR...
Nationaalarchief.nl/WOII