Gebroeders van Lymborch huis open
NIJMEGEN - Van vrijdag tot en met zondag van 12.00 tot 17.00 uur kunt u weer genieten van het Gebroeders van Lymborch Huis. Rondleidingen worden beperkt tot maximaal 3 of 4 personen per keer. Hier kunt u genieten van een korte film en zeldzame facsimile's van de Belles Heures en de Très Riches Heures en replica’s van het werk van Nederlands eerste schilder Johan Maelwael.
Nergens in de wereld kunt u zo dichtbij het werk van de Maelwael-Van Lymborchs komen als hier aan de Burchtstraat in Nijmegen. Om te voorkomen dat er geen plaats is, raadt men de bezoekers aan om vooraf een tijdslot te reserveren. Dat kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Momenteel is hier het Pestdoktersmasker te zien. De pest heeft het leven van de Gebroeders van Lymborch, en hun dood in 1416, bepaald. In het Gebroeders van Lymborch Huis is nu een pestdoktersmasker te bewonderen dat is gemaakt door Marijke Spaan van ons kledingatelier naar een tekening uit het pesttraktaat van de beroemde Nijmeegse arts IJsbrand Van Diemerbroeck (1609-1674).
In de snavel werden indertijd geneeskrachtige kruiden gestopt. De werking van munt en tijm tegen besmetting door de pest is zeer twijfelachtig, maar het hielp in ieder geval tegen de ondraaglijke stank die de zwarte dood verspreidde.
In de onvolprezen jeugdserie Floris komt in de aflevering De Vrijbrief een komische scene voor waarin twee op geld beluste pestdokters door ridder Floris en de magiër Sindala van dit soort vogelkopmaskers worden beroofd. Daardoor kunnen ze vermomd aan de vijand ontsnappen. Sindsdien denkt menigeen ten onrechte dat het pestmasker een typisch middeleeuws fenomeen was.
Maar uit die periode zijn er geen afbeeldingen, noch beschrijvingen van bekend. Pas in de late 17e eeuw en 18e eeuw duiken er hier en daar pestdoktersmaskers op.
Het is ook zeer onwaarschijnlijk dat IJsbrand Van Diemerbroeck er ooit zelf een heeft gedragen. In zijn pesttraktaat heeft hij het wel over beschermende kledij en handschoenen.
De puntstok werd gebruikt om de pestbuilen door te prikken en vooral om al te opdringerige zieken op afstand te houden. IJsbrand was als arts actief in Nijmegen rond 1636 tijdens een van de vele naweeën van de 14e-eeuwse pestpandemie. Bij deze uitbraak stierven in Nijmegen maar liefst 6.000 van de 16.000 inwoners.
De presentatie van het Pestdoktersmasker in het Gebroeders van Lymborch Huis in Nijmegen is een unieke en interessante historische verwijzing naar een tijd waarin net als nu mensen te maken hadden met gevaarlijke besmettelijke ziektes. Het waren gevaren waar we niet goed op wisten te reageren. Gezien allerlei nieuwe inzichten en ontwikkelingen staan we er dan nu wel heel wat beter voor om onze mensengemeenschap daar tegen te verdedigen.
TEKENING UIT HET PESTTRAKTAAT VAN DE BEROEMDE NIJMEEGSE ARTS IJSBRAND VAN DIEMERBROECK (1600 - 1674)...