Phia Baruch: Het is bijna onvoorstelbaar
De sfeer op de redactie is enigszins bedrukt, maar bijna iedereen lijkt onder de gebeurtenissen van de oorlogen te lijden. En het is bovendien ook onbehaaglijk koud buiten en eveneens in onze ruimte. "Vroeger was er ook heel wat gedoe. Toen had je ook die strijd tussen mensen van verschillende geloofsrichtingen," zeg ik. "Daar háálden ze van alles bij. Mijn partner Ben Heytze was tekenaar en maakte ook cartoons. Ik herinner me nog goed dat er een behoorlijke rel ontstond over zijn tekening van een pastoor die zijn huishoudster 'over de drempel' droeg voor het krantje van een groep Humanistische Jongeren. Die werd toen door de journalist Henri Polak in Het Parool opgenomen.
Eén van onze redacteuren knikt. Hij herinnert zich nog goed dat er veel ophef was tussen mensen met verschillende geloven, hoewel hij toch een paar generaties jonger is. " Toestanden maakten ze er vroeger hier ook over. Moderne mensen halen daar nu hun schouders over op," zegt hij gelaten. "Maar in andere landen speelt het nu nog met de vreselijkste gevolgen."
"Weet je nog iets hoe dat vroeger ging ? Over die strijd tussen katholieken en protestanten?" vraag ik. "Toen werden katholieken aangemoedigd door de pastoor om grote gezinnen te stichten. Ze wilden een sterke macht vormen tegenover de protestanten, maar de extremen onder hen 'konden er ook wat van.' Ze zaten elkaar ontzettend dwars. Ik hoorde eens van een banketbakker in een kleine plaats in Groningen waar plotseling een nieuw geloof veel volgelingen trok. De man moest zijn goedlopende zaak sluiten omdat hij opeens het verkeerde geloof had en al zijn klanten verloor."
Wat er met hem gebeurde? Het was toen heel moeilijk voor hem maar hij moest weg. Hij vertrok met zijn gezin naar Amsterdam en werd tramconducteur. Een hele toestand die ook op zijn gezin zijn uitwerking heeft gehad."
Al die vijandschap alleen omdat je een ander geloof werd opgelegd," zegt onze redactionele techneut, die al klussend ook heeft meegeluisterd. Hosse is heel jong. Hij barst in lachen uit als ik hem vertel dat er vroeger vaak tegen mensen werd gezegd: "Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen..."
En hij vindt het 'helemaal te gek' als ik vertel dat ik een half-joodse oom had die verliefd was op een katholiek meisje, maar alleen met haar mocht trouwen als hij beloofde over te stappen naar haar geloof. Het verhaal gaat zelfs dat hij dat beloofde op het sterfbed van haar vader." Volgens hem "Klinkt dat heel vet." Misschien ziet hij er een scéne in een ouderwetse serie in?
"Het is het drama van alle tijden. Je ziet het in de hele geschiedenis gebeuren. Vaak komen de levensregels bij verschillende geloven op hetzelfde neer," reageert onze redacteur. "Er gebeuren vreemde zaken tussen mensen die zo extreem proberen een nog heiliger persoon te zijn dan anderen door wat zij geloven."
"De meeste mensen zijn best cool," vindt Hosse vanuit een half liggende positie onder een verwarmingstoestel. "Te Veel Geloven Komt Niet Van Boven," zegt mijn moeder altijd. Nu kunnen we gelukkig allemaal lachen. Onze redacteur vertelt over wat hem tijdens zijn schooltijd in een kleine provincieplaats in ons land overkwam op wat tegenwoordig de basisschool heet.
"Het schoolgebouw bestond uit twee exact identieke helften. Het ene deel was voor kinderen die naar de christelijke school gingen, en het andere deel was voor kinderen met openbaar onderwijs, waar mijn ouders mij voor hadden aangemeld. Op een dag stak ik na de les over en speelde 's middags op het andere plein. De volgende dag ontvingen mijn ouders een brief van de schooldirecteur met een ernstige waarschuwing voor mijn wangedrag. Ik was pas zes jaar en begreep niet wat ik verkeerd had gedaan..."
"Dat komt er van. Altijd gelazer. Dat gaat maar door altijd," roept Hosse. "Ze vonden zichzelf toen ook al zo belangrijk."Hij slaat het stof van zich af. "Maar hier kunnen de kachels weer aan. Dat kunnen jullie wel echt geloven. Het wordt hier dadelijk weer snel lekker warm. En ik 'neem de sokken' naar mijn volgende klant..."