Wereldwijde marktonrust na ontslag topstatisticus door Trump
WORTHY NEWS/DE COUTUREKRANT - 6 Augustus 2025 - JAKARTA/WASHINGTON/BOEDAPEST — De Amerikaanse president Donald J. Trump is er totaal niet schuldig aan dat hij haar niet persoonlijk kent. Maar Victoria kent hem vast en zeker wel – en de impact van Trumps beslissingen op haar portefeuille, waaronder het ontslag van de beste statisticus van het land en de zoektocht naar een nieuwe gouverneur van de Federal Reserve.
"Mijn aandelen bewegen zo snel heen en weer, het is eng", vertelde de kleine belegger in Indonesië maandag aan Worthy News. Toch was ze opgelucht dat haar favoriete bedrijven niet langer in de gevreesde rode kolom van haar mobiele app stonden.
De vrouw, die een deel van haar opbrengst gebruikt om andere christenen in het overwegend islamitische land te helpen, was niet de enige die haar opluchting uitsprak: wereldwijd stegen de aandelenmarkten, omdat beleggers hoopten op renteverlagingen in de Verenigde Staten na een zwak Amerikaans banenrapport. In de VS werd verwacht dat de markten licht zouden stijgen na de uitverkoop van vrijdag, die verband hield met toenemende bezorgdheid over de betrouwbaarheid van Amerikaanse economische data.
Trump kreeg kritiek van zowel Republikeinse als Democratische partijen vanwege zijn vermeende meedogenloze aanvallen op de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, en vanwege het ontslag van Erika McEntarfer, directeur van het Bureau of Labor Statistics (BLS). De president ontsloeg haar vrijdag, slechts enkele uren nadat de cijfers een zwakke banengroei lieten zien – stappen die critici zien als een ondermijning van instellingen die doorgaans als vrij van politieke invloed worden beschouwd.
De Amerikaanse senator Thom Tillis, een Republikein uit North Carolina, hekelde Trumps beslissing.
"Als ze alleen maar ontslagen is omdat de president, of wie dan ook, besloot de directeur te ontslaan omdat ze de cijfers niet leuk vonden, dan zouden ze eens volwassen moeten worden", aldus Tillis.
Senator Cynthia Lummis, een Republikein uit Wyoming, zei dat als de gegevens onbetrouwbaar zijn, het publiek daar zeker achter moet komen, maar voegde eraan toe dat het ontslaan van de commissaris voordat bekend is of de cijfers onjuist zijn, "een beetje overhaast" is.
"Als de president de statisticus ontslaat omdat hij de cijfers niet goed vindt, maar als ze wel accuraat zijn, dan is dat een probleem", benadrukte Lummis. "Het is niet de schuld van de statisticus als de cijfers accuraat zijn en niet zijn wat de president had gehoopt."
Uit het laatste maandelijkse rapport van het BLS bleek dat de arbeidsmarkt op zijn best lauw was, met slechts 106.000 nieuwe banen in de afgelopen drie maanden – veel minder dan eerder geschat en minder dan nodig was om de werkloosheid te laten stijgen, aldus analisten.
Het rapport, dat forse verlagingen van de schattingen voor de in mei en juni gecreëerde banen bevatte, suggereerde dat Trumps wereldwijde tarieven de economie ernstig beginnen te vertragen, aldus commentatoren.
Trump beweerde echter dat McEntarfer in de aanloop naar de verkiezingen van vorig jaar de werkgelegenheidscijfers had "gemanipuleerd" om de kansen van Kamala Harris op een overwinning te vergroten.
"De werkgelegenheidscijfers van vandaag zijn GEMANIPULEERD om de Republikeinen, en MIJ, in een kwaad daglicht te stellen", schreef hij op zijn Truth Social-platform. Hij leverde geen direct bewijs voor deze beschuldigingen. Trump hield vol dat de Amerikaanse economie onder zijn bewind juist "BOOMING" was.
De werkgelegenheidscijfers van vrijdag vertelden een heel ander verhaal en riepen vragen op over de toestand van de arbeidsmarkt sinds Trumps terugkeer. "We hebben accurate banencijfers nodig", schreef hij op Truth Social. "Ik heb mijn team opgedragen deze politieke kandidaat van Biden ONMIDDELLIJK te ontslaan. Ze zal worden vervangen door iemand die veel competenter en gekwalificeerder is."
Het nieuws dat Trump een gouverneurschap bij de Federal Reserve zou krijgen, versterkte de zorgen onder kritische beleggers over de vermeende "politisering van het rentebeleid". De functie kwam vrij nadat Adriana Kugler vrijdag aankondigde dat ze haar zetel in de raad van bestuur zou neerleggen, die pas in januari zou aflopen.
Haar vertrek gaf Trump eerder dan verwacht de kans om een gouverneur te benoemen die beter aansluit bij zijn voorkeur voor lagere rentetarieven.
Trump gelooft dat lagere tarieven leningen, hypotheken en creditcards goedkoper zullen maken, wat de consumentenbestedingen en de vraag van bedrijven zal doen toenemen.
De Federal Reserve (Fed) is echter terughoudend geweest met het verlagen van de rente van 4,25% naar 4,5%, omdat ze de inflatie die gepaard gaat met stijgende prijzen van goederen en diensten wil beheersen. Door de economie af te koelen, wil de Fed de opwaartse druk op de prijzen verlichten.
Het beleid heeft buitenlandse investeerders aangetrokken die op zoek zijn naar hogere rendementen op spaargeld en obligaties. Deskundigen zeggen dat dit de vraag naar de Amerikaanse dollar verhoogt en de munteenheid versterkt, wat de importkosten verlaagt en de inflatie helpt verlagen.
Trump beweert echter dat hogere leenkosten als gevolg van hoge rentetarieven zijn economische "America First"-beleid ondermijnen.
De president heeft Jerome Powell, de voorzitter van de Federal Reserve – wiens termijn in mei volgend jaar afloopt – openlijk veroordeeld omdat hij weigerde de rente te verlagen. Vorige maand werden hun meningsverschillen duidelijk tijdens Trumps bezoek aan de renovatie van het historische hoofdkantoor van de centrale bank in Washington.
Toen Trump voor verslaggevers pauzeerde om een verklaring af te leggen, "wenkte hij Powell" om naast hem voor de camera te komen staan, aldus verslaggevers. De president beweerde vervolgens dat de totale kosten van de renovatie van de gebouwen van de Federal Reserve 3,1 miljard dollar bedroegen, een hoger bedrag dan eerder was gerapporteerd.
Toen Trump deze bewering uitte, schudde Powell zijn hoofd, waarmee hij aangaf het er niet mee eens te zijn. "Daar ben ik niet van op de hoogte", zei Powell. "Ik heb dat van niemand bij de Fed gehoord." Trump, een voormalig vastgoedmagnaat, hield vol dat dit nieuwe cijfer "zojuist naar buiten kwam" en haalde papieren uit zijn jas als bewijs, die hij aan Powell gaf.
"Kwam dit van ons?" vroeg Powell.
Nadat Trump zei dat de cijfers van zijn mensen afkomstig waren, ontdekte Powell waarom het cijfer plotseling veel hoger was.
"U hebt er een derde gebouw bijgeteld", voegde Powell eraan toe. Powell heeft geweigerd af te treden.
In Indonesië, de grootste economie van Zuidoost-Azië, en elders hopen investeerders dat de leider van 's werelds grootste economie welvaart zal blijven brengen door onderlinge strijd en vertragingen door invoerrechten te overwinnen. De Jakarta Post, de belangrijkste Engelstalige krant van Indonesië, uitte zijn scepsis over de deal van de Indonesische regering met Trump over een invoerrecht van 19 procent op Indonesische producten dat vanaf 1 september van kracht zou worden.
"Ronduit gezegd, de manier waarop de VS met handelspartners omging, is te vergelijken met een overvaller die eist dat iemand zijn portemonnee afgeeft, maar vervolgens genoegen neemt met slechts de helft van het geld, zolang het slachtoffer de overvaller maar wat extra gunsten verleent en het allemaal met een glimlach accepteert."
(Met berichtgeving uit Azië, Europa en de Verenigde Staten.)