Het Buitenland:Nederland saboteerde Iraans nucleair programma
WORTHY NEWS/DE COUTUREKRANT - 14 januari 2024 - AMSTERDAM/TEHERAN/JERUZALEM – Nederland wordt geconfronteerd met politieke onrust nadat informatie is gelekt dat een Nederlandse ingenieur werd genoemd als de persoon die verantwoordelijk was voor het saboteren van het Iraanse nucleaire programma, kort voordat hij in Dubai stierf. Erik Van Sabban was al in 2005 betrokken bij de missie, blijkt uit verschillende bronnen geciteerd door de Volkskrant. De twee belangrijkste Nederlandse inlichtingendiensten, de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) – in samenwerking met de CIA en Mossad – rekruteerden de infiltrant voor de sabotageoperatie, meldde de krant.
Zijn technische kennis, contacten en het feit dat hij getrouwd was met een Iraanse vrouw wier familie zich in Iran bevond, maakten hem tot een perfecte kandidaat, zeiden bronnen e bekend met de zaak. Sabban heeft naar verluidt in 2008 het Stuxnet-virus losgelaten op het Iraanse kernwapenprogramma in de zeer geheimzinnige kerncentrale van Natanz, als onderdeel van een geheime Israëlisch-Amerikaanse missie. De malware is een kwaadaardig computerprogramma dat veelgebruikte industriële besturingssystemen aanvalt die zijn geproduceerd door het Duitse bedrijf Siemens AG, aldus experts. Het maakt misbruik van beveiligingsproblemen in het Microsoft Windows-besturingssysteem voor computers en kan worden gebruikt als spionage- of sabotagetool.
De actie van Sabban heeft destijds het Iraanse nucleaire programma effectief uitgeschakeld. Aangenomen wordt dat hij Iran onmiddellijk na het voltooien van zijn missie, kort voor zijn dood, heeft verlaten. Sabban stierf twee weken later bij een motorongeluk in Dubai, waar hij op dat moment woonde. Journalisten van de Volkskrant concludeerden na gesprekken met aanwezigen op de plaats van het ongeval dat er ‘geen aanwijzingen waren voor kwaad opzet’. Destijds werd aangenomen dat een Iraanse ingenieur de operatie had uitgevoerd.
Na jarenlang onderzoek en op basis van gesprekken met tientallen betrokkenen wijst Volksrant nu Sabban aan als saboteur. Het heeft geleid tot spanningen in Nederland waarbij voormalig hoofd van de MIVD, Pieter Cobelens, het artikel veroordeelde vanwege vermeende vooringenomenheid en het lekken van staatsgeheimen. “Het is een bevooroordeeld verhaal. Inlichtingendiensten opereren nooit zonder politiek toezicht”, zei hij tegen de Nederlandse commerciële televisiezender SBS6. “Twee ministeries leiden de twee inlichtingendiensten”, vertelde hij tijdens de SBS6-talkshow De Oranjewinter (‘De Oranje Winter’).
De Nederlandse regering en de vertrouwelijke politieke commissies, die doorgaans op de hoogte zin van acties van de algemene en militaire inlichtingendiensten, waren naar verluidt niet op de hoogte van de virusaanval van Sabban. “Het zou mogelijk kunnen zijn dat hij voor deze functie is gerekruteerd zonder dat de Nederlandse inlichtingendiensten daarvan op de hoogte waren”, erkende Cobelens. Maar “als iemand heeft gelekt” uit bijvoorbeeld de parlementaire commissie Stiekem (‘Geheime Commissie’), is dat een misdaad, waarschuwde hij.
Verschillende parlementsleden hebben opheldering geëist over de operatie, onder meer waarom de regering en het parlement er niets van wisten. Cobelens uitte zijn zorgen over de veiligheid van degenen die betrokken zijn bij de inlichtingendiensten, aangezien Nederland feitelijk “in staat van oorlog” verkeert met Iran en Rusland.
“De inlichtingendiensten zijn geïrriteerd over de openbaarmaking van deze operatie. Als staten niet met elkaar praten, moeten ze de communicatielijnen open houden met bijvoorbeeld de Taliban [groepsregering] in Afghanistan en [president] Vladimir Poetin in Rusland”, zei hij.
Deze mensen die bij dergelijke operaties betrokken zijn, lopen gevaar, waarschuwde Cobelens. “Als ze succesvol zijn, drinken ze misschien een glas wijn en vieren ze feest achter gesloten deuren. Maar zodra de deuren opengaan, kunnen ze er met niemand over praten, ook niet met hun vrouw.”