De Hongaarse president Katalin Novák is maandag afgetreden
WORTHY NEWS/DE COUTUREKRANT - 12 februari 2024 - BOEDAPEST – De conservatieve president van Hongarije is maandag afgetreden na massale protesten over gratie die zij verleende aan een man die veroordeeld was als medeplichtige in een zaak van seksueel misbruik van kinderen. Het besluit van Katalin Novák ontketende een ongekend politiek schandaal voor de al lang zittende nationalistische regering van de Hongaarse premier Viktor Orbán, aangezien zij een nauwe politieke bondgenoot was. Van de ene op de andere dag hadden duizenden het ontslag geëist van Novák, die een overtuigd chisten is en het eerste vrouwelijke en jongste staatshoofd van Hongarije was.
Zaterdag laat keerde de menigte terug naar het presidentiële paleis met uitzicht op Boedapest, maar de menigte begon toen feest te vieren nadat Novák, 46, in een televisiebericht aankondigde dat ze zou aftreden als president. Novák, die het ambt bekleedde sinds 2022, nam haar besluit na meer dan een week van publieke verontwaardiging toen bekend werd dat ze in april 2023 presidentieel pardon had verleend aan een man die was veroordeeld voor het verbergen van seksueel misbruik van kinderen in een door de staat beheerd kindertehuis.
Ze verleende presidentieel pardon aan onder meer de voormalige adjunct-directeur van een kindertehuis in Bicske, veroordeeld wegens medeplichtigheid aan pedofiele misdaden. “Ik heb gratie verleend die bij veel mensen verbijstering en onrust veroorzaakte”, legde Novák zaterdag uit. "Ik heb een fout gemaakt." Het aftreden van Novák vormde een zeldzame episode van politieke onrust voor de Hongaarse nationalistische regeringspartij Fidesz, die sinds 2010 met een constitutionele meerderheid regeert.
Deze stap bracht Orbán in verlegenheid, die een politieke kruistocht heeft geleid tegen de LGBTQ+-gemeenschap in een controversiële ‘kinderbeschermingswet’. Orbáns partij, Fidesz, werd beschuldigd van het ontmantelen van democratische instellingen en het manipuleren van het kiesstelsel en de media in haar voordeel, beschuldigingen die hij ontkent.
Critici beschouwen Orbán ook als de meest vriendelijke tegenover het Kremlin binnen de Europese Unie.
Orbán is binnen het blok van 27 landen bekritiseerd vanwege het tegenhouden van cruciale beslissingen zoals steun aan Oekraïne en het toelaten van Zweden tot de militaire alliantie van de NAVO. De positie van Novák werd echter onhoudbaar toen Orbán afstand leek te nemen van de president en zei dat er “geen genade zal zijn voor pedofielen.
Orbán voegde eraan toe dat hij een grondwetswijziging had ingediend om te voorkomen dat presidentieel gratie wordt verleend aan daders van misdaden tegen minderjarigen. Hij zei dat hij het amendement namens de regering heeft ingediend omdat “er geen genade mag zijn” voor pedofielen. Orbán benadrukte dat hij vijf kinderen en zes kleinkinderen had en waarschuwde dat als iemand ze aanraakte, zijn eerste gedachte zou zijn: “ze moeten in tweeën worden gesneden, ze moeten in stukken worden gesneden.”
De linkse oppositiepartij Democratische Coalitie (DK) heeft een brief aan paus Franciscus geschreven over de gratie die president Novák heeft verleend aan het voormalige plaatsvervangend hoofd van een kindertehuis in Bicske, nabij Boedapest.
Het pardon kwam voorafgaand aan het bezoek van de paus afgelopen april, ontdekten journalisten. DK-groepsleider Olga Kálmán zei dat de brief was afgeleverd bij Michael W. Banach, de ‘apostolische nuntius’, of gezant van het Vaticaan, voor Hongarije. Kálmán maakte duidelijk dat ze morele steun zocht bij paus Franciscus en benadrukte dat de Democratische Coalitie kinderen wil beschermen en niet zou toestaan dat “de pedofielen-strelende Katalin Novák en de regering-Orbán nog meer pedofielen vrijlaten.”
Als belangrijke bondgenoot van Orbán en voormalig vice-president van Fidesz was ze minister van Familiezaken voorafgaand aan haar benoeming tot president. Ze heeft zich uitgesproken in haar pleidooi voor traditionele gezinswaarden en de bescherming van kinderen, en naast het aftreden van Novak heeft ook een andere vooraanstaande vrouwelijke politicus van Fidesz zich in dezelfde zaak uitgesproken. Judit Varga, die ten tijde van de gratie minister van Justitie was, ondertekende het clementiebesluit mede.
Het dubbele aftreden van de twee meest prominente vrouwelijke politici heeft Orbán en zijn partij ernstig getroffen. Varga zou bij de Europese verkiezingen in juni de lijst van Fidesz aanvoeren. “Ik neem echter ontslag uit het openbare leven, ik leg mijn mandaat als wetgever neer en ook de toppositie op de Europese partijlijst”, legde Varga uit.
Het is niet de eerste president onder Orbán die moet opstappen. 10 Jaar geleden is er ook al een president opgestapt na 2 jaar omdat hij - Pál Schmitt - in 2012 werd beschuldigd van plagiaat tijdens zijn dissertatie in 1992. Het was een groot schandaal toen dat werd ontdekt. Hij was een voormalig Olympsch kampioen schermen en schermde ook met zijn dokterstitel.
Na een enorme controverse rond het plagiaat vertrok hij met een behoorlijk wachtgeld en beloofde na zijn vertrek zijn studie opnieuw af te zullen ronden waarna niemand meer van hem hoorde.