Screening voor wetenschappers die met gevoelige kennis werken
Onderzoekers en masterstudenten die in Nederland willen werken met gevoelige technologieën zoals AI, biotechnologie of quantum, moeten voortaan eerst door een overheidscontrole. Dat staat in een nieuw wetsvoorstel dat vandaag in internetconsultatie is gegaan.
Minister Bruins (OCW) dient het voorstel in, samen met de ministers Van Weel (Justitie en Veiligheid) en Beljaarts (Economische Zaken). Het doel: voorkomen dat cruciale kennis weglekt en zo de nationale veiligheid beschermen.
“Door gericht te screenen waar dat nodig is, beschermen we onze kennis zonder de openheid van de wetenschap te verliezen,” zegt Bruins.
De wet bepaalt welke kennisgebieden risico’s opleveren voor de veiligheid. Universiteiten en onderzoeksinstellingen bekijken zelf waar met zulke gevoelige technologie wordt gewerkt. Alleen onderzoekers en studenten die toegang krijgen tot die plekken, worden vooraf gescreend.
De screening wordt uitgevoerd door Justis, de overheidsinstantie die ook de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) afgeeft. Zij maken een risico-inschatting voordat iemand aan de slag mag in een kwetsbaar onderzoeksgebied.
Justis onderzoekt momenteel hoe dat praktisch geregeld kan worden.
Bij de screening wordt ook gekeken naar persoonlijke omstandigheden die risico’s kunnen opleveren, zoals banden met risicovolle landen of organisaties.
MINISTER DAVID VAN WEEL VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID: "RISICO-INSCHATTING VOORAF OM KOSTBARE KENNIS TE BESCHERMEN ..."
FOTO: MARTIJN BEEKMAN