Voorouder Frans Bromet was slavenhandelaar in Suriname
Hoe ga je om met een belast familieverleden laat de documentaire van KRO-NCRV zien in: : Nazaten. De familienaam Bromet is een bekende naam in Suriname. Veel mensen associëren deze naam met de schoenenfabriek die ooit in Paramaribo was gevestigd.
Maar nog verder terug in de geschiedenis blijkt Hermanus Bromet een slavenhandelaar geweest te zijn. “Tussen de zestiende en negentiende eeuw werden miljoenen (Afrikaanse) mensen tot slaaf gemaakt en verhandeld, een pijnlijke periode die tot op de dag van vandaag doorwerkt” (Bron: Het Nationaal Archief).
In de KRO-NCRV-documentaire Nazaten duikt documentairemaker Frans Bromet in de geschiedenis van zijn familie en de doorwerking van historische schuld en verantwoordelijkheid. Hoe ga je om met een belast familieverleden? De documentaire raakt thema’s als erkenning, schaamte en de rol van hedendaagse generaties die zich verantwoordelijk voelen voor deze gedeelde geschiedenis.
Het werd een hele zoektocht in Suriname ... Maar hoe ging het?
Frans Bromet raakt in gesprek met postbode Brian Saaki die boeken uit het straatboekenkastje bij hem haalt om naar Suriname te sturen. De voorouders van Brian komen uit de binnenlanden van Suriname en hij vertelt Frans dat de naam Bromet erg bekend is in Suriname. Frans vraagt zich af hoe de familienaam Bromet in Suriname is beland en start een zoektocht naar de geschiedenis van zijn familie.
Van Joodse activist tot slavenhandelaar? ...
Aan het einde van de 18e eeuw leefden veel Amsterdamse Joodse gezinnen in armoede. Hermanus Bromet, de voorvader van Frans, was een activist voor gelijke rechten voor Joden en werd later het eerste Joodse kamerlid in Nederland.
Toen Hermanus Bromet naar Suriname vertrok, kwam hij daar in een samenleving waarin de Joodse gemeenschap tot een kleine witte bovenlaag van kooplui en handelaren behoorde. Zo werd Hermanus handelaar in tot slaaf gemaakten.
Door de slechte behandeling op de plantages waren er tot slaaf gemaakten die de plantages ontvluchtten en in de jungle verdwenen. Deze Marrons vestigden zich in het omringende oerwoud om vandaaruit de plantages aan te vallen. Maar er werd veel jacht op de Marrons gemaakt. Oók door Hermanus Bromet.
In de documentaire vraagt Frans zich af of de naam Bromet besmet is door de acties van Hermanus in het verleden. Hoe leeft de geschiedenis door bij de Bromets en de afstammelingen van Marrons zoals Brian? Moet Bromet zich schamen voor de acties van zijn voorvader?
KANTTEKENING VAN DE REDACTIE:
Het is heel dapper als nazaten van een familie met heftig grens-overschrijdend gedrag in het openbaar het familie-verleden in de ogen durft te kijken. Veel mensen kunnen of durven dat niet of ook allebei.Vaak is de communicatie door jaloezie al binnen de eigen generatie al totaal geblokkeerd.
Een mooi voorbeeld is daarvan het programma "Het Familiediner". En wie de geforceerde afstand tussen witte-boorden-medewerkers en arbeiders herkent kan daar ook een liedje over meezingen.
Internationale verwaandheid van bewoners uit het ene land jegens bewoers van 'het eigen land' gaat ook heel ver en is eveneens bijna lachwekkend. Dat gaat maar door en dat kom je overal tegen.
Er is natuurlijk altijd en in alle tijden een 'leiding gevende groep' in iedere maatschappij geweest - al dan niet ter zake deskundig - die anderen als hun undercast beschouwde en gehoorzaamheid afdwong. Gelukkig zijn er altijd rebellen geweest die daar tegen in gingen en rechtvaardigheid voor allen eiste. Dat heeft een langdurige strijd tot gevolg gehad met hele nare gevolgen.
Ook nu is er weer een groep die zichzelf beschouwt als de élite die alles beter weet en alles in het belang van zichzelf en de eigen groep wil regelen. Maar een balans lukt alleen op basis van de universele wetten van recht en rechtvaardheid met ruimte voor wederzijdse interpretatie. Daarbij hoort weerbaarheid als een vorm van innerlijke trouw.
Helaas zijn er nog steeds situaties waarin mensen hun weerbaarheid wordt ontnomen Met mooie praatjes die wij allemaal wel herkennen al duurde het wel even voordat we het dóór hadden.
Vroeger was er een boek of toneelstuk waar mensen dol op waren. Dat ging voornamelijk om een klein jongetje uit Drenthe die aan tafel niet wou eten. Hij zei: Maar ik LUST geen bruine bonen... Dat vond men fantastisch want kinderen moesten vroeger heel gehoorzaam zijn. Maar in dit weerbare knulletje herkenden zij zichzelf.
OVERIGENS IS NAZATEN GEREGISSEERD DOOR FRANS BROMET EN GEPRODUCEERD DOOR WITTE GEIT IN SAMENWERKING MET KRO-CRV
EN KWAM TOT STAND MET STEUN VAN CoBO
NAZATEN WORDT OP DONDERDAG 13 FEBRUARI 2025 OM 22.20 DOOR KRO.NCRV UITGEZONDEN BIJ NPO DOC OP NPO 2.