75 jaar terug Nederlands-Indië maar pijn blijft
Er gaan stemmen op om de herdenking van de ook in Nederlands-Indië nu 75 jaar geleden beëindigde Tweede Wereldoorlog voor meer mensen betekenis te geven. Het betreft de herdenking van de capitulatie van Japan die plaats vond en heel essentieel is voor mensen die deze tijd meegemaakt hebben. En voor mensen die in volgende generaties daarvan nog de gevolgen met zich meeslepen.
In dit verband plaatsen wij bij dit artikel een foto die onze redactie werd toegestuurd door iemand voor wie dit laatste onderwerp veel betekent. Het is niet zo'n duidelijke foto maar daarop is links Koning Willem-Alexander en rechts een Indonesische kunstenaar te herkennen tijdens een ontmoeting die onlangs plaats vond gedurende zijn reis samen met Koningin Maxima door Indonesië. Natuurlijk heeft zo'n officieel bezoek van het ene land aan het andere ook altijd de nodige zakelijke aspecten. Naast persmensen reizen er vertegenwoordigers uit het zakenleven mee. Bij deze reis blijkt veel belang te zijn gehecht aan de mogelijke medewerking van Nederlandse waterdeskundigen. Zij hebben ruime ervaring om technische hulp te kunnen verlenen bij de vele overstromingen die vooral Jakarta teisteren. Overstromingen die grote overlast en schade berokkenen aan de bewoners van deze miljoenenstad.
Nederlanders en mensen uit de bevolking die voor ons land werkten in het toenmalig Indië zijn gedurende de oorlog vaak gedwongen tot keihard werken voor de Japanners in gevangenschap. Ze doorstonden tal van beproevingen in kampen en sommigen stierven van ellende. Na de oorlog werd Indië het zelfstandige land Indonesië en kwamen vele Nederlanders en Nederlands geörienteerde Indiërs naar ons land.
Het wordt wel eens vergeten maar ook de Indonesische bevolking zelf leed enorm onder de Japanse bezetting. Daar kwam later bij dat Indië zich na de oorlog los maakte als koloniaal onderdeel van ons land en het zelfstandige land Indonesië werd.
We spreken hierover met een kleinzoon van een Nederlander die werkzaam was in Indonesië en getrouwd met een Indonesiesche die na een aantal jaren gestorven is. Hij trouwde opnieuw met een Indonesische dame en kwam met haar naar Nederland. "Mijn vader was een zoon uit zijn eerste huwelijk. In de jaren '50 van de vorige eeuw kwam mijn vader als 18-jarige naar Nederland. Hij moest toen zijn leven hier helemaal opnieuw opbouwen en ging werken bij Defensie. Dat gebeurde vaak vroeger. Zijn groep gerepatrieerden behoorde tot de Indo-Nederlanders maar hoorde hier eigenlijk nergens bij. Wat achtergrond betreft viel hij overal buiten en daar zat bij zijn en volgende generaties ook een diepe pijn."
Sprak hij daar met jullie over?
"Bij ons thuis werd daar nooit over gesproken. Mijn opa en mijn vader waren daarover allebei een gesloten boek. ik wist er zelf niets van tot ik er eens over las. Ook die generatie van mijn vader voelt zich onbegrepen. Veel Indo-Nederlanders waren ambitieus en hadden dromen die ze vervolgens hier niet konden waar maken."
Warom niet?
"Dat komt door het cultuurverschil. Bij oosterse culturen staat trouw en loyaliteit hoog in het vaandel. Je bescheiden opstellen en meegaand zijn wordt als een deugd gezien. De Nederlandse mentaliteit kent een soms verfrissende openheid maar de Indo begrijpt dat vaak niet en wordt daardoor onbedoeld in de hoek gedrukt. indo's die zich meegaand opstellen verwachten begrip van de ander."
Dat zal wel tot veel onbegrip leiden dan... Een verstoorde communicatie want volgens hun opvattingen zijn wij Westerlingen dan tamelijk lomp en zelfs brutaal...
"Zeker. Soms vinden Indo's ook dat Nederlanders zich vooral superieur gedragen ja. Allerlei therapeuten leren mensen bovendien vaak vooral heel assertief te zijn en dan zijn de rapen helemaal gaar. Als Oosters ingestelde mensen dat gaan beoefenen krijg je extreem-agressieve reacties. Als een soort van compensatie.
Een beetje gas terugnemen dan. Moeten we af en toe toch allemaal wel eens? Je kunt trouwens allerminst zeggen dat onze Nederlandse Koning de Indonesische bevolking niet vol diep respect tegemoet trad op zijn buitenlandse reis. Je ziet het op deze foto.
Hij heeft eveneens excuses gemaakt voor het koloniale verleden van Nederland in Indonesië. Dat deed hij tijdens het staatsbezoek in het land. Hij zei: "Dit doe ik in het volle besef dat de pijn en het verdriet van de getroffen families generaties lang voelbaar blijven."
Je kunt je best doen met woorden maar soms telt vooral iemands houding
EEN KONINKLIJKE WEDERZIJDSE BEGROETING TIJDENS DE REIS DOOR INDONESIË...