Museum Rotterdam verwierf vintage-art over vroeg toerisme
Museum Rotterdam heeft een bijzondere aanwinst verworven: een schilderij van de Rotterdamse kunstenaar August Willem van Voorden (1881-1921). Het werk is een prachtige toevoeging aan de groeiende collectie stadsgezichten van Museum Rotterdam en een verrassende ontdekking omdat het tot nu toe onbekend was! Het schilderij toont een levendig tafereel van het opkomende stadstoerisme begin vorige eeuw waarin het iconische Rotterdamse bedrijf van Stoomboot-Reederij Fop Smit & Co een grote rol speelde.
Dit maakt deze aanwinst niet alleen kunsthistorisch waardevol, maar herinnert het ook aan een veranderend Rotterdam waar de eerste tekenen van toerisme zichtbaar worden. Het schilderij toont Drie dames op de Oosterkade in Rotterdam, bij rederij Fop Smit & Co, gemaakt door August Willem van Voorden ca. 1910 op een foto van Lotte Stekelenburg.
Het schilderij laat een bewolkte dag zien aan de Oosterkade in Rotterdam rond 1910. Drie modieus geklede dames met elegante hoedjes staan op de voorgrond. Eén van hen verdiept zich in (waarschijnlijk) een rode Baedeker-reisgids, een populair boekje voor toeristen in die tijd. Links staat een chique rode cabriolet geparkeerd met chauffeur, terwijl langs de kade een schip ligt waar twee mannen aan het werk zijn.
Rechts springt het gebouw van Stoomboot-Reederij Fop Smit & Co in het oog, het Rotterdamse scheepvaartbedrijf dat tussen 1877 en 1949 vaste veerdiensten en populaire dagtochten in de regio verzorgde. En rechts op de achtergrond markeren de twee spitsen van de eerste Willemsbrug de herkenbare skyline van de stad, links in de verte is de oever van het Noordereiland zichtbaar. De rokende schoorstenen van o.a. de stoomboot Merwede I versterken het beeld van een industrieel en dynamisch Rotterdam.
August Willem van Voorden wordt vaak omschreven als de schilder van het straatleven en de havens van Rotterdam. Door zijn impressionistische manier van schilderen en liefde voor de stad staat hij ook wel bekend als ‘de Rotterdamse Breitner’, een opmerkelijke bijnaam aangezien George Hendrik Breitner (1857-1923) een geboren Rotterdammer is.
Van Voorden overleed op jonge leeftijd, vlak voor zijn veertigste, en liet daardoor een relatief klein oeuvre na. In tegenstelling tot Breitner, die in zijn tijd als vernieuwend werd beschouwd, richtte Van Voorden zich niet op het modernisme. Hij is vooral bekend om zijn sfeervolle stadsgezichten in de donkere, aardse tinten die doen denken aan de 19de-eeuwse schilders van de Haagse School. Daarom verrast hij ons zo met dit schilderij door te kiezen voor een lichtere benadering. Hier gebruikt hij een helder palet met frisse kleuraccenten in rood, blauw, oker en groen, wat het werk een levendige en moderne uitstraling geeft.
Museum Rotterdam is bijzonder verheugd met deze nieuwe aanwinst vanwege de historische waarde en de aantrekkelijkheid van de voorstelling. Dit Rotterdamse straattafereel is ook uniek doordat de drie dames prominent op de voorgrond staan. Dat is een zeldzaam beeld omdat in stadsgezichten de mensen meestal op de achtergrond figureren. Het werk biedt daarnaast een interessante blik op de geschiedenis van het Rotterdamse bedrijf Fop Smit, dat met zijn watertochtjes het hoogtepunt van het stoomtijdperk markeerde. Deze tochten maken deel uit van de Canon van Zuid-Holland en illustreren een vroeg stadium van het toerisme in Rotterdam dat destijds in opkomst was.
Wat dit schilderij extra bijzonder maakt, is dat het tot voor kort onbekend was. Tijdens de tentoonstelling in Het Schielandshuis over Van Voorden in 2006 verscheen de publicatie Werkpaarden en dienstmeiden, Het Rotterdam van August Willem van Voorden (1881-1921).
Museum Rotterdam heeft momenteel één locatie die open is voor publiek en onderwijs: Museum Rotterdam '40-'45 NU aan de Coolhaven. Hier staat alles in het teken van de Tweede Wereldoorlog en het bombardement van mei 1940. Tegelijkertijd werkt het museum aan zichtbaarheid in de stad door onder meer de uitleen van objecten uit de collectie, educatieve programma’s, lezingen, stadswandelingen en presentaties.
Ook werkt Museum Rotterdam op dit moment hard aan de ontwikkeling van een nieuw stadsmuseum. Een plek waar het Rotterdamse erfgoed wordt bewaard, wordt gedeeld en tot leven wordt gebracht en die mensen inspireert en verbindt. Samen met de gemeente Rotterdam wordt er gezocht naar een permanente locatie om het nieuwe museum te vestigen.